Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o skardze na przewlekłość wysokość zadośćuczynienia za przewlekłość postępowania może wynosić od 2 000 zł do 20 000 zł.
To zdecydowanie za mało biorąc pod uwagę standardy ETPC.
- Przypomnijmy, że ustawa o skardze na przewlekłość została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w roku 2004 na skutego wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 26 października 2010 r. wydanego w sprawie Kudła przeciwko Polsce (numer sprawy: 30210/96).
- Sama ustawa daje temu wyraz w treści art. 1 ust. 3, zgodnie z którym przepisy ustawy stosuje się zgodnie ze standardami wynikającymi z Konwencji. Tym samym standardy ETPC, w tym te dotyczące zadośćuczynienia, powinny być stosowane przez polskie sądy.
- ETPCz po ponad 10 latach obowiązywania ustawy w wyroku z dnia 7 lipca 2015 r. wydanym w sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce (numer sprawy: 72287/10; dalej jako: „Rutkowski i inni przeciwko Polsce”) zakwestionował skuteczność ustawy jako skutecznego środka odwoławczego z uwagi na interpretację jej zapisów dokonywaną przez sądy krajowe. ETPCz wskazał w tym wyroku na szereg praktyk, które stanowią o tym, że środek ten nie spełnia swojej roli.
- Jedną z przyczyn wskazanych przez ETPCz ws. Rutkowski i inni przeciwko Polsce było niestosowanie przez polskie sądy orzecznictwa Trybunału, określającego standardy “wystarczającego i odpowiedniego” zadośćuczynienia i notoryczne przyznawanie, bez zważania na okoliczności danej sprawy, najniższych możliwych odszkodowań (Rutkowski i inni przeciwko Polsce, § 217-219).
- W sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce ETPCz przyznał odpowiednio ok. 9,200 euro za postępowanie trwające 7 lat (skarżący: Rutkowski; kwota odszkodowania pomniejszona o 2,000 złotych przyznana przez sądy krajowe), 8,800 euro za postępowanie trwające 11 lat (skarżący: Orlikowski) oraz 10,000 euro za postępowanie trwające 13 lat (skarżąca: Grabowska).
No i niestety, ale w Polsce nie dostaniemy zadośćuczynienia, które przyznaje ETPCz. Z niewiadomych przyczyn nie pozwala na to sama ustawa. Nawet w zakresie 20 000 zł jest to rzadko możliwe – niestety, ale praktyka sądów w przyznawaniu najniższych kwot odszkodowań pozostaje bez zmian.Bez powołania się na standardy ETPC w skardze na przewlekłość są nikłe szanse, że sąd przyzna adekwatną kwotę odszkodowania.
